O cenach paliwa szeroko rozpisują się zarówno branżowe serwisy internetowe, jak i największe media ogólnopolskie. Nie ma co się dziwić – ceny benzyny, diesla oraz innych, mniej popularnych paliw stanowią ważny koszt w przypadku szeregu produktów, co ma też wpływ na inflację. Jakie są składniki ceny paliwa i co wpływa na ich wysokość?
Z czego składa się cena paliwa?
Na cenę paliwa ma wpływ szereg czynników, które można podzielić na dwa najważniejsze: koszty faktyczne oraz podatki. Na te drugie składa się nie tylko podatek VAT od sprzedaży, ale też inne daniny publicznoprawne, z których najważniejszą jest akcyza. Natomiast koszty faktyczne to głównie koszt zakupu paliwa od rafinerii oraz marża stacji, która z reguły jest zaskakująco niska – zazwyczaj nie przekracza 1 proc. ostatecznej ceny paliwa. Warto pamiętać, że obecnie w Polsce monopol na sprzedaż paliwa ma państwowa firma PKN Orlen. Z jego usług korzystają wszystkie polskie stacje benzynowe, w tym także te prywatne. Dotyczy to zarówno ogromnych sieci takich jak BP czy Shell, jak i pojedynczych stacji prowadzonych przez prywatnych właścicieli.
Składniki ceny paliwa – lista
Jak już wspomnieliśmy, na koszt zakupu paliwa w stacji benzynowej składa się szereg czynników. W praktyce jest ich aż sześć. Oto wszystkie składniki ceny paliwa:
- koszt zakupu w rafinerii,
- marża detaliczna stacji benzynowej,
- akcyza,
- podatek VAT,
- opłata emisyjna.
- opłata paliwowa.
O ile wysokość czterech opłat nałożonych przez państwo jest stała i zmienia się jedynie w przypadku nowelizacji przepisów prawnych, o tyle wysokość marży detalicznej zależy już od decyzji poszczególnych stacji benzynowych. Niektóre zwiększają i obniżają ją w zależności od potrzeb oraz konkurencji, ale z reguły marża nie przekracza 1 proc., a często ma ona symboliczny wymiar. Warto też pamiętać o koszcie zakupu w rafinerii, bo to ważny składnik ceny paliwa. Regularnie się on zmienia, a na jego wysokość wpływ ma nie tylko cena baryłki ropy naftowej na światowych rynkach, ale też koszty rafinacji oraz marża rafinerii, która jest zmienna. Monopol na rafinację paliwa na polskim rynku na PKN Orlen – spółka może właściwie dowolnie zmieniać ceny paliwa, zawyżając lub nieznacznie zaniżając jego wartość.
Dlaczego paliwo jest tak drogie?
Wśród składników ceny paliwa najważniejszym jest zdecydowanie koszt zakupu w rafinerii. Stanowi on ok. 55 proc. ostatecznej ceny benzyny. To sporo, ale dużo mniej, niż może nam się wydawać. Może to tłumaczyć relatywnie niewielki wpływ ceny baryłki ropy naftowej na ceny paliw na stacjach. Jeśli koszt zakupu ropy naftowej przez rafinerię jest dużo mniejszy, to sprzedaje ona taniej benzynę, ale efekt jest niwelowany przez wysokie podatki. To właśnie daniny publiczne stanowią znaczący procent ceny paliwa. Najwyższą z nich jest VAT, który wynosi obecnie 23 proc. ceny paliw. Na drugim miejscu jest akcyza – to ok. 20 proc. ceny. Opłata paliwowa oraz emisyjna są natomiast niewielkie i stanowią najniższy składnik cen paliwa, choć wciąż warto o nich pamiętać.
Cena paliwa a podatki
Wysokie opodatkowanie ceny paliwa może irytować wiele osób, ale warto pamiętać, że pobrane pieniądze trafiają do budżetu państwa, które wydaje je na różne cele takie jak wojsko, służba zdrowia czy szkolnictwo, a także infrastruktura drogowa. Ta ostatnia jest finansowana w dużej mierze z akcyzy oraz opłaty paliwowej, choć państwo przeznacza też duże opłaty z innych źródeł. Jeśli chodzi o opłatę emisyjną, to ma ona trafiać na projekty proekologiczne, mające równoważyć negatywny wpływ paliw kopalnych na środowisko.
Na czym zarabiają stacje benzynowe?
Wysokość marży pobieranej przez stacje benzynowe rzadko kiedy przekracza 1 proc. To niewiele, nawet jeśli policzyć skalę, w jakiej sprzedaje się benzyna czy diesel. Warto jednak pamiętać, że stacje benzynowe mają też inne źródła przychodu i to właśnie one pozwalają im wyjść na zero, a nawet osiągnąć zyski. Jest to głównie sprzedaż rzeczy niezwiązanych z paliwami, np. jedzenia, napojów czy akcesoriów samochodowych. To właśnie one stanowią główne źródło zarobku stacji benzynowych.
