Czas wakacji to czas wzmożonego ruchu na drogach i niestety wypadków, w których może dojść do uszkodzenia samochodu, ale co gorsze do utraty zdrowia. Jak sobie w takiej sytuacji radzić i jakiem prawa nam przysługują?
Jak się zachować, gdy już dojdzie do wypadku?
Jeżeli dojdzie do kolizji drogowej, to w pierwszej kolejności ustalamy sprawcę. W sytuacjach oczywistych i tzw. drobnych stłuczkach, wystarczające będzie poproszenie sprawcy o sporządzenie pisemnego oświadczenia. W oświadczeniu tym należy wskazać: dane sprawcy – imię, nazwisko, adres, Pesel, ewentualnie numer dowodu osobistego lub innego dokumentu tożsamości. Podajemy też opis zdarzenia – ze wskazaniem miejsca, czasu i przebiegu kolizji, w tym przyjęcia winy sprawcy.
Istotne jest również, by w oświadczeniu sprawca wskazał nazwę firmy ubezpieczeniowej, w której wykupione ma ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych (OC) wraz z numerem polisy.
Jeżeli sytuacja nie jest klarowna, sprawca odmawia spisania oświadczenia, czy też uszkodzenia pojazdu są poważniejsze lub osoba doznała większych obrażeń ciała, to należy wezwać policję i ewentualnie pogotowie.
Czego w przypadku zdarzenia możemy się domagać?
Zakres roszczeń zależy od naruszonego dobra. Jeżeli doszło wyłącznie do uszkodzenia pojazdu, wówczas przysługuje nam roszczenie o naprawienie szkody rzeczowej. Roszczenie to ze swojej istoty ma doprowadzić do przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego. Oznacza to, że przysługuje nam prawo do żądania zapłaty odszkodowania, odpowiadającego kosztom naprawy pojazdu, a przy szkodzie całkowitej odszkodowania stanowiącego różnicę między wartością pojazdu przed szkodą i po szkodzie. Szkoda całkowita to sytuacja, w której koszty naprawy pojazdu przewyższają wartość pojazdu przed szkodą. Jest to istotna kwestia, bowiem dość często się zdarza, że firmy ubezpieczeniowe przyjmują szkodę całkowitą, nawet gdy koszty naprawy są niższe od wartości pojazdu. Dodatkowo, możemy się domagać zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, gdy nie możemy korzystać z własnego samochodu w czasie naprawy. Taki koszt też stanowi naszą szkodę i podlega zwrotowi. Możemy również domagać się poniesionych kosztów, związanych z wyceną pojazdu po szkodzie, z holowaniem, ewentualnych innych kosztów, jeżeli zostały poniesione w związku ze szkodą.
A w przypadku obrażeń ciała?
W przypadku obrażeń ciała przysługują nam dwa rodzaje świadczeń – odszkodowanie i zadośćuczynie Odszkodowanie to świadczenie służące naprawieniu naszej szkody materialnej. To prawo do żądania zwrotu poniesionych kosztów leczenia, rehabilitacji, dojazdów do lekarzy, zakupionego sprzętu medycznego itp. Ale to również zwrot utraconych korzyści – np. dochodu, w związku z dłuższą niezdolnością do pracy i otrzymywaniem z tego powodu niższym wynagrodzeniem.
Zadośćuczynienie jest natomiast niezależne od wysokości szkody. To świadczenie ma stanowić rekompensatę za ból i cierpienie, doznane w związku z wypadkiem. Kodeks cywilny nie reguluje jego wysokości ani sposobu jego ustalenia, wskazuje jedynie, że jego wysokość ma być odpowiednia. Wysokość zadośćuczynienia zawsze zależy od konkretnych okoliczności i rozmiaru krzywdy – im większe obrażenia ciała, tym większe zadośćuczynienie.
Jeżeli na skutek wypadku dojdzie do śmierci osoby poszkodowanej, wówczas również przysługują roszczenia. Rodzina może domagać się zwrotu kosztów leczenia i pogrzebu – jeżeli je poniosła. Domownicy mają prawo domagać się odszkodowania, gdy na skutek śmierci osoby poszkodowanej, pogorszyła się znacznie ich sytuacja życiowa. Dzieci zmarłego mają również prawo do renty, odpowiadającej obowiązkowi alimentacyjnemu zmarłego. Wreszcie najbliższym przysługuje prawo do zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, wynikającą ze śmierci.
Jak dochodzić tych roszczeń?
W pierwszej kolejności zgłaszamy szkodę w firmie ubezpieczeniowej, w której ubezpieczony jest sprawca. Szkodę możemy zgłosić pisemnie, telefonicznie, a także za pośrednictwem internetu – szczegółowe informacje zawsze znajdują się na stronie internetowej danego ubezpieczyciela. Firma ubezpieczeniowa przeprowadza postępowanie likwidacyjnei w terminie 30 dni powinna wypłacić świadczenie z umowy ubezpieczenia. Jeżeli postępowanie wymaga dodatkowych wyjaśnień, świadczenie powinno być wypłacone w terminie 14 dni od ich wyjaśnienia. W przypadku gdy nie zgadzamy się z przyznaną kwotą, albo firma ubezpieczeniowa odmawia wypłaty, od decyzji firmy ubezpieczeniowej możemy się odwołać, prosząc tę firmę o ponowne zbadanie sprawy. Jeżeli decyzja nadal jest odmowna lub przyznana kwota pozostaje bez zmian, to kolejnym krokiem jest wystąpienie z powództwem do właściwego Sądu. Na pewno warto się odwołać, a co najmniej skonsultować z adwokatem, bo doświadczenie wskazuje, że świadczenia przyznawane przez Sąd zazwyczaj są wyższe niż te przyznane decyzją firmy ubezpieczeniowej. Ważne jest przy tym by zbierać dokumenty związane ze szkodą – dotyczące leczenia, poniesionych kosztów itp.
